Podatnicy, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów muszą na koniec każdego roku sporządzić spis z natury, który potocznie nazywany jest przez przedsiębiorców remanentem. Remanent stanowi czynność, jaka przeprowadzana jest przez przedsiębiorców w celu obliczania realnego dochodu z działalności. Nieprawidłowy remanent z kolei oznacza nieprawidłowo ustalony dochód, a więc w efekcie błędny podatek PIT.
Spis z natury przeprowadzają firmy, które rozliczają się za pomocą Księgi Przychodów i Rozchodów oraz posiadają aktywa wskazane w rozporządzeniu Ministra Finansów. Zakres, jaki powinna obejmować inwentaryzacja to:
- towary handlowe
- materiały podstawowe i pomocnicze
- półwyroby
- produkcję w toku
- wyroby gotowe
- braki i odpady
Remanent konieczny jest między innymi do prawidłowego obliczenia wartości dochodu, co opisane zostało w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli podatnik nie posiada żadnych towarów handlowych, materiałów czy innych artykułów, jakie podlegają odpisowi – wówczas sporządza się remanent zerowy. Po przeprowadzeniu spisu towary w nim zawarte podlegają wycenie. Pozycje wyceny w zależą od wartości oraz rodzaju produktu – odpady, produkcja zwierzęca czy towary handlowe i materiały – każda z tych rzeczy osobno podlega wycenie.