Umowa barterowa odbywa się, gdy w zamian za towar lub usługę nie zostaje przekazana zapłata w formie pieniężnej, a w formie wykonania innej usługi lub towaru. Zatem barter jest transakcją handlową, która odbywa się za pomocą wymiany dóbr aniżeli gotówki.
Można zatem wymienić trzy sytuacje, w których można dokonać takiej wymiany:
- usługa za usługę,
- towar za towar,
- towar za usługę.
Należy jednak pamiętać, że umowa barterowa jest umową konsensualną i wzajemną. Zatem wzajemność ta oznacza, że występować powinien stosunek ekwiwalentności, czyli wymieniane towary i usługi powinny mieć równą wartość. Może jednak dojść do sytuacji, w której wymiana nie będzie miała równej wartości, wtedy jeden z kontrahentów zobowiązany jest do dopłaty tej różnicy. W tym wypadku każda ze stron jest zarówno sprzedawcą jak i nabywcą.
Umowa barterowa powinna zawierać:
- strony umowy,
- przedmiot wymiany,
- wszelkie terminy realizacji (dostawy lub wykonania usługi),
- wartość towaru lub usługi,
- zasady rozliczenia sald.
Wszelkie towary i usługi, które rozliczane są na podstawie umowy barterowej podlegają opodatkowaniu stawką VAT i powinny zostać ujęte na fakturze do rejestru VAT. W związku z tym, że nie zawsze transakcja taka jest neutralna podatkowo, może powstać obowiązek podatkowy u obu kontrahentów. Jednak można ją rozliczyć na podstawie umowy jako barter. Dodatkowo transakcję tą obejmuje opodatkowanie podatkiem dochodowym, który należy wykazać na podstawie faktury.